Στην πραγματικότητα η κρίση πάντα ταλαιπωρούσε τις κακοποιημένες γυναίκες στο γάμο. Πολλές φορές η τακτική του κακοποιητικού σύζυγοι, είναι η οικονομική απομόνωση της συζύγου και μετά η ψυχολογική της κακοποίηση με τελικό αποτέλεσμα το πάγωμα, τον φόβο την ψυχική ακινητοποίηση. Έτσι το θύμα πιστεύει ότι δεν μπορεί να σωθεί και ότι ο σύζυγος είναι παντοδύναμος. Είναι όμως έτσι; Ή τελικά είναι πολύ πιο εύκολο απο ότι νομίζει το ίδιο το θύμα; Πως μπορεί μια γυναίκα να προστατευτθεί και να προχωρήσει στην ζωή της; Η νομικός Σοφία Τσανή με μεγάλη θητεία στην υπεράσπιση των γυναικείων δικαιωμάτων μέσα στο γάμο και στο διαζύγιο, μας εξηγεί

https://meaculpa.gr/ygeia/45136-koronoios-i-endooikogeneiaki-via-stin-epoxi-tou-mazikoy-egkleismoy.html

-Κυρία Τσανή τι σημαίνει για τον νόμο, κακοποίηση μέσα στον γάμο;

Κακοποίηση μέσα στον γάμο,είναι η κάθε μορφής βίαιη και κακοποιητική συμπεριφορά που ασκείται στα πλαίσια της συζυγικής σχέσης. Η βίαιη αυτή συμπεριφορά μπορεί να λάβει  διάφορες μορφές: λεκτική, σωματική, σεξουαλική και φυσικά συναισθηματική που περιλαμβάνει όλους του τύπους κακοποίησης.  Η σεξουαλική μορφή, ωστόσο, είναι από τις συνηθέστερες, η οποία περιλαμβάνει βίαιες και κακοποιητικές συμπεριφορές, όπως για παράδειγμα πνίξιμο και χειροδικία, καθώς επίσης και συζυγικό βιασμό. Σε όλες αυτές τις σχέσεις που υπάρχουν αυτές οι συμπεριφορές, τα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας παγιδεύονται σε μία κατάσταση συνεχούς βίας και εξάρτησης από τον θύτη, η οποία προκαλείται  λόγω μοναξιάς, αδύναμου χαρακτήρα, ντροπής και κοινωνικού στιγματισμού, έλλειψης βιώσιμου εισοδήματος, φόβου, καθώς και προστασίας προς τα τέκνα της οικογένειας.

-Κατανοητά όλα αυτά που λέτε και αυτονόητα φυσικά για τις γυναίκες που ήδη κακοποιούνται και αισθάνονται εγκλωβισμένες μέσα στο γάμο τους. Ας το δούμε όμως πιο πρακτικά και άμεσα. Ας πούμε λόγου χάρη ότι είμαι εγώ η κακοποιημένη γυναίκα τι θα με συμβουλεύατε να κάνω αρχικά;

Θα σας έλεγα αμέσως ότι η ενδοοικογενειακή βία είναι έγκλημα που διώκεται αυτεπαγγέλτως και τιμωρείται από τις διατάξεις του Ν. 3500/2006. Η Ελληνική αστυνομία ,διαθέτει υπηρεσίες αντιμετώπισης ενδοοικογενειακής βίας σε όλη την επικράτεια, ενημερώνοντας τις αρμόδιες αστυνομικές αρχές ενώ παράλληλα μεριμνά για την παροχή άμεσης αρωγής στις κακοποιημένες γυναίκες. Συνεπώς αν είστε θύμα, καλέστε το 100 σε περίπτωση άμεσης ανάγκης ή επισκεφθείτε  το πλησιέστερο Αστυνομικό Τμήμα. Λάβετε άμεσα ιατρική φροντίδα και τις απαραίτητες διαγνωστικές εξετάσεις. Καλέστε την τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 της Γενικής Γραμματείας  Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων και απευθυνθείτε στις ειδικές υπηρεσίες για κακοποιημένες γυναίκες, οι οποίες παρέχουν ψυχοκοινωνική στήριξη, νομική συμβουλευτική και φιλοξενία σε ξενώνες (Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (τηλεφωνική γραμμή 197) και ξενώνες κακοποιημένων γυναικών- ΓΓΙΦ) .

Εαν κάνουν όλες αυτές τις κινήσεις που συστήνετε θα βρούνε προστασία. Όλες αυτές οι δομές είναι σε ισχύ; Πραγματοποιούν όσα υπόσχονται; Ή αυτές οι γυναίκες θα βρεθούν πάλι στο περιθώριο και κακοποιημένες απο το κράτος αυτή τη φορά;Ξέρουν τα δικαιώματα τους οι κακοποιημένες γυναίκες στην Ελλάδα;

Παρά τις συνεχείς εκστρατείες ενημέρωσης, στην Ελλάδα όχι μόνο δεν υπάρχει σαφής γνώση των δικαιωμάτων των γυναικών, αλλά πολλές γυναίκες αδυνατούν να αναγνωρίσουν ακόμα και ότι υφίστανται κακοποίηση, ειδικά όσον αφορά την ψυχολογική μορφή της. Και πάλι όμως, τα στοιχεία που δημοσιευονται σχετικά, είναι σοκαριστικά. Το 2018 σημειώθηκαν 1.372 τραυματισμοί λόγω της βίας που ασκήθηκε μέσα στις οικογένειες. Οι παραβάσεις της νομοθεσίας περί ενδοοικογενειακής βίας ήταν 4.702 για το ίδιο έτος -(όσον αφορά τα τετελεσμένα αδικήματα)- ενώ είχαμε και 20 απόπειρες. Αναφορικά με τους δράστες καταγράφηκαν 4.230 άνδρες και 826 γυναίκες. Τα περισσότερα θύματα (4.263) ήταν ελληνικής καταγωγής και 827 αλλοδαποί. Αντίστοιχα το 2017 είχαμε πάνω από 4.216 δράστες, από τους οποίους συνελήφθησαν οι 1.611. Από αυτούς οι 3.497 είναι άνδρες και οι 671 γυναίκες. Παράλληλα, όπως έχει προκύψει από τις καταγραφές της ΕΛ.ΑΣ. για το ίδιο έτος, οι περισσότεροι δράστες ήταν Ελληνες (3.523), ενώ οι υπόλοιποι ήταν αλλοδαποί. Όσον αφορά τα θύματα, τα περισσότερα ήταν γυναίκες (3.196) και 1.025 ήταν άνδρες. Κι ας μην ξεχνάμε ότι δεν είναι τα νούμερα που υποφέρουν αλλά αληθινοί άνθρωποι!

Πως μπορεί να κινηθεί μια γυναίκα που κακοποιείται όταν ανήκει σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, της λείπουν δηλαδή τα χρήματα ή είναι περιορισμένη κοινωνικά χωρίς υποστήριξη.

Οι γυναίκες-θύματα δεν θα πρέπει να φοβούνται την έλλειψη οικονομικών πόρων  προκειμένου να καταγγείλουν το περιστατικό και να προστατευτούν, αφού η πολιτεία έχει μεριμνήσει γι αυτό.  Η ενδοοικογενειακή βία είναι αυτεπάγγελτο αδίκημα και συνεπώς  δεν απαιτείται η καταβολή οποιουδήποτε παραβόλου για την άσκηση της ποινικής δίωξης κατά του θύτη. Με μόνη την επίσκεψη στο αστυνομικό τμήμα και την αναφορά του περιστατικού,κινείται η ποινική διαδικασία (αυτόφωρη διαδικασία, ποινική διαμεσολάβηση κλπ ανάλογα με την περίπτωση).Επίσης στα θύματα ενδοοικογενειακής βίας που δεν διαθέτουν επαρκή ή καθόλου εισοδήματα, προσφέρεται το ευεργέτημα της πενίας σε περίπτωση που ζητούν τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων για προσωρινή ρύθμιση της κατάστασης (επιμέλεια τέκνων, διατροφή, μετοίκηση κ.λ.π.) , δηλαδή προβλέπεται  η εξαίρεση από την υποχρέωση καταβολής δικαστικών εξόδων και αυτεπάγγελτο διορισμό δικηγόρου από τον κατάλογο των δικηγόρων που τηρείται στο αρμόδιο κατά τόπο Πρωτοδικείο . Τέλος, η παροχή στέγης και ψυχοκοινωνική συμβουλευτική παρέχεται από τους αρμόδιους φορείς που έχουν συσταθεί για το σκοπό αυτό και για την ύπαρξη των οποίων ενημερώνει η επιλαμβανόμενη αστυνομική αρχή.

-Έχετε να μας διηγηθείτε μια ιστορία επιτυχίας; Την ιστορία μιας γυναίκας της οποίας οποιαδήποτε προσπάθεια απεγκλωβισμού της της φαινόταν καταδικασμένη αλλά τελικά κέρδισε την ζωή της και την ελευθερία της ξανά;

Ναι θυμάμαι την Νατάσα την οποία στήριξα στην υπόθεση της και μου έκανε τρομερή εντύπωση. Η Νατάσσα, ήταν κόρη μεταναστών και μέλος πολύτεκνης οικογένειας που μεγάλωσε μόνο με τη μητέρα της. Παντρεύτηκε πριν 14 χρόνια τον Γιώργο και ζούσαν σ ένα προάστιο της Θεσσαλονίκης.Από την πρώτη στιγμή του γάμου, η Νατάσσα βίωνε σκληρή σωματική και ψυχολογική βία, ακόμη και μπροστά στα παιδιά της τα οποία ήταν πολύ μικρά για να το διαχεοιριστούν όλο αυτό Το μαρτύριο ήταν καθημερινό.  Ξύλο και πλήρη οικονομική εξάρτηση από τον Γιώργο. Ο Γιώργος της άρπαζε τα χρήματα από τα περιστασιακά μεροκάματα που κατάφεςρνε να βγάλει η νεαρή μητέρα. Τελικά κατέληξε να μην έχει χρήματα ούτε για να αγοράσει τρόφιμα  στα παιδιά της. Καθημερινά άκουγε απο τον σύζυγος της πως δεν αξίζει τίποτα και είναι μία άχρηστη.  Ήταν αποκομμένη από κάθε κοινωνική συναστροφή, καθώς  διαφορετικά τιμωρούνταν. Σε τέτοιες περιπτώσεις, την ανάγκαζε να περάσει το βράδυ της κλειδωμένη έξω από το σπίτι τους για να «μάθει». Ούτε στην μητέρα της μπορούσε να βρει στήριξη καθώς της έλεγε ότι “…δεν πειράζει αρκεί ο άντρας να φέρνει λεφτά στο σπίτι” Τα παιδιά έτρεμαν τον πατέρα τους, ενώ οι φωνές και οι εκφοβισμοί ήταν καθημερινότητα .
Δειλά δειλά και παρά την αποτροπή από την ίδια της τη μητέρα, η Νατάσσα ήρθε σε επαφή με κέντρο κακοποιημένων γυναικών. Εκεί τη διαβεβαίωσαν ότι σε περίπτωση που αποφασίσει να φύγει μαζί με τα παιδιά θα τους παρέχουν στέγη,νομική συνδρομή και ψυχολογική υποστήριξη. Πράγματι, ένα απόγευμα και ενώ έλειπε ο Γιώργος από την οικία ,προφασιζόμενη κάποια ψώνια για τα παιδιά στη Θεσσαλονίκη,η Νατάσσα πήρε τα παιδιά της και εγκατέλειψε τον Γιώργο οριστικά.
Αρχικά φιλοξενήθηκε από το κέντρο φιλοξενίας γυναικών, ενώ ο Γιώργος για μεγάλο διάστημα δεν έμαθε πού βρισκόταν αυτή και τα παιδιά της. Αφού κινήθηκαν οι απαραίτητες νομικές διαδικασίες,ο Γιώργος βρέθηκε υπόλογος ενώπιον των δικαστικών αρχών, του έχει απαγορευτεί να προσεγγίζει τη Νατάσσα και τα παιδιά και έχει υποχρεωθεί να καταβάλλει μηνιαία διατροφή.
Σήμερα η Νατάσσα ζει και εργάζεται σε επαρχιακή πόλη ατενίζοντας με αισιοδοξία το μέλλον .

Σοφία Τσανή Δικηγόρος

6973 616486, 2310 716 20 [email protected]