Τι δείχνουν νέες μελέτες για τα φάρμακα που «σαρώνουν» μεταξύ διαβητικών και όσων θέλουν να χάσουν βάρος.
Στέφανος Νικήτας

Τα άτομα που λαμβάνουν Ozempic ή Wegovy μπορεί να έχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν μια σπάνια μορφή τύφλωσης, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.

Ωστόσο, οι γιατροί λένε ότι δεν πρέπει να αποτρέπει τους ασθενείς από τη χρήση των φαρμάκων για τη θεραπεία του διαβήτη ή της παχυσαρκίας.

Η πάθηση είναι σχετικά σπάνια – έως και 10 στους 100.000 ανθρώπους στον γενικό πληθυσμό μπορεί να την εμφανίσουν – αλλά οι γιατροί παρατήρησαν τρεις περιπτώσεις σε μια εβδομάδα και καθένας από αυτούς τους ασθενείς έπαιρνε φάρμακα σεμαγλουτίδης.

Μια ανασκόπηση σε έξι χρόνια ιατρικών αρχείων έδειξε ότι τα άτομα με διαβήτη είχαν περισσότερες από τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με NAION εάν έπαιρναν μια συνταγογραφούμενη σεμαγλουτίδη και όσοι ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι είχαν περισσότερες από επτά φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν προϋπόθεση εάν έπαιρναν το φάρμακο. Ο κίνδυνος βρέθηκε να είναι μεγαλύτερος εντός του πρώτου έτους από τη λήψη μιας συνταγής για τη σεμαγλουτίδη.

Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη στο ιατρικό περιοδικό JAMA Ophthalmology, δεν μπορεί να αποδείξει ότι τα φάρμακα σεμαγλουτίδης προκαλούν NAION. Και ο μικρός αριθμός ασθενών – κατά μέσο όρο περίπου 100 περιπτώσεις εντοπίστηκαν κάθε χρόνο – από ένα εξειδικευμένο ιατρικό κέντρο μπορεί να μην ισχύει για έναν ευρύτερο πληθυσμό.

Η Novo Nordisk, ο κατασκευαστής των μόνων φαρμάκων σεμαγλουτίδης στις ΗΠΑ, τόνισε ότι τα δεδομένα στη νέα μελέτη δεν επαρκούν για να αποδειχθεί αιτιώδης συσχέτιση μεταξύ της χρήσης φαρμάκων σεμαγλουτίδης και του NAION.

«Η ασφάλεια των ασθενών είναι κορυφαία προτεραιότητα για τη Novo Nordisk και λαμβάνουμε πολύ σοβαρά υπόψη όλες τις αναφορές σχετικά με ανεπιθύμητες ενέργειες από τη χρήση των φαρμάκων μας», έγραψε ένας εκπρόσωπος της εταιρείας σε email στο CNN.

Οι συνταγές σεμαγλουτίδης έχουν εκτοξευθεί στα ύψη στις ΗΠΑ, γεγονός που θα μπορούσε να αυξήσει τον αριθμό των ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο για πιθανή παρενέργεια. Και το ΝΑΙΟΝ είναι η δεύτερη κύρια αιτία τύφλωσης του οπτικού νεύρου μετά το γλαύκωμα.

Αλλά ακόμη και με αυξημένο κίνδυνο, η κατάσταση παραμένει σχετικά ασυνήθιστη.

«Η χρήση αυτών των φαρμάκων έχει απογειωθεί σε όλες τις βιομηχανικές χώρες και έχουν προσφέρει πολύ σημαντικά οφέλη με πολλούς τρόπους, αλλά οι μελλοντικές συζητήσεις μεταξύ ενός ασθενούς και του γιατρού τους θα πρέπει να περιλαμβάνουν το NAION ως πιθανό κίνδυνο», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Δρ. Joseph Rizzo, διευθυντής του νευρο-οφθαλμολογίας στο Mass Eye and Ear και καθηγητής στo Harvard Medical School.

«Τα ευρήματά μας θα πρέπει να θεωρηθούν σημαντικά αλλά προσωρινά, καθώς απαιτούνται μελλοντικές μελέτες για να εξεταστούν αυτά τα ερωτήματα σε έναν πολύ μεγαλύτερο και πιο ποικιλόμορφο πληθυσμό».

Οι ειδικοί συμφωνούν ότι ο πιθανός κίνδυνος του NAION δεν πρέπει να αποτρέπει τη χρήση φαρμάκων σεμαγλουτίδης για τη θεραπεία του διαβήτη ή της παχυσαρκίας.

«Στο συνεχώς μεταβαλλόμενο τοπίο των συστημικών θεραπειών, η επαγρύπνηση για πιθανές συσχετίσεις νέων ασθενειών είναι ένα καθήκον που όλοι μοιραζόμαστε για λογαριασμό των ασθενών», έγραψε σε σχετικό σχόλιο η Susan Mollan οφθαλμίατρος στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία του Μπέρμιγχαμ στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αλλά ο μεγάλος αριθμός των ατόμων που λαμβάνουν σεμαγλουτίδη θα πρέπει να αυξήσει την εμπιστοσύνη ότι ο απόλυτος κίνδυνος ανάπτυξης NAION ως αποτέλεσμα είναι σπάνιος.

Οι τρόποι με τους οποίους αλληλεπιδρούν τα σεμαγλουτίδια με τα μάτια δεν είναι πλήρως κατανοητοί. Και ούτε η ακριβής αιτία του ΝΑΙΟΝ είναι γνωστή. Η πάθηση προκαλεί βλάβη στο οπτικό νεύρο, αλλά συχνά δεν υπάρχει προειδοποίηση πριν από την απώλεια όρασης.

Οι αλλαγές στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορούν να επηρεάσουν το σχήμα του φακού ενός ματιού και μπορεί να επηρεάσουν την όραση, δήλωσε ο Δρ Disha Narang, ενδοκρινολόγος και διευθυντής ιατρικής παχυσαρκίας στο Endeavor Health στο Σικάγο. Δεν συμμετείχε στη νέα μελέτη.

Και η χρήση σεμαγλουτιδίων, που προτρέπουν το σώμα να δημιουργήσει περισσότερη ινσουλίνη για τη μείωση του σακχάρου στο αίμα, είχε προηγουμένως συνδεθεί με προσωρινές αλλαγές στην όραση – νέες ή επιδεινούμενες περιπτώσεις διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας ή βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία στο πίσω μέρος του ματιού – για την ταχεία βελτίωση των σακχάρων στο αίμα.

Οι ετικέτες εγκεκριμένες από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ τόσο για το Ozempic όσο και για το Wegovy περιλαμβάνουν αλλαγές στην όραση μεταξύ των πιθανών παρενεργειών και η Novo Nordisk διερευνά τη σχέση μεταξύ της χρήσης σεμαγλουτίδης και της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας σε μια δοκιμή που αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2027

«Η ασφάλεια των ασθενών είναι πρωταρχικής σημασίας στον FDA και επανεξετάζουμε συνεχώς τις διαθέσιμες πηγές δεδομένων και τις νέες πληροφορίες σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους των φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων των receptor agonists GLP-1 (ένας αγωνιστής είναι μια χημική ουσία που ενεργοποιεί έναν υποδοχέα για να παράγει μια βιολογική απόκριση.

Έλαιο στρουθοκάμηλου (σβήσιμο ρυτίδων λαιμού)