Τι είναι το χαμομήλι;
Αυτό το βότανο που μοιάζει με μαργαρίτα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του άγχους και στην προώθηση του ύπνου

 

;Το χαμομήλι ( Matricaria recuit a) είναι ένα ανθοφόρο φυτό της οικογένειας των μαργαριτών (Asteraceae). Εγγενές στην Ευρώπη και τη Δυτική Ασία, βρίσκεται πλέον σε όλο τον κόσμο. Το βότανο μυρίζει ελαφρώς σαν μήλο, κάτι που μπορεί να εξηγήσει το όνομά του – το χαμομήλι στα ελληνικά σημαίνει  μήλο της γης.

Υπάρχουν δύο διαφορετικά φυτά χαμομηλιού: το γερμανικό χαμομήλι και το ρωμαϊκό χαμομήλι. Το γερμανικό χαμομήλι, που θεωρείται η πιο ισχυρή ποικιλία και ο τύπος που χρησιμοποιείται περισσότερο για ιατρικούς σκοπούς, είναι το φυτό που συζητείται εδώ.

Γνωστό και ως: Matricaria recutita Chamomilla recutita, Γερμανικό χαμομήλι, Ουγγρικό χαμομήλι, Αληθινό χαμομήλι

Το χαμομήλι χρησιμοποιείται ως φυτικό φάρμακο από την εποχή του Ιπποκράτη, του πατέρα της ιατρικής, το 500 π.Χ. Ο κατάλογος των συνθηκών για τις οποίες χρησιμοποιείται είναι εκτενής.

Περιλαμβάνει πυρετό, πονοκεφάλους, προβλήματα στα νεφρά, το ήπαρ και την ουροδόχο κύστη, πεπτικές διαταραχές, μυϊκούς σπασμούς, άγχος, αϋπνία, δερματικούς ερεθισμούς, μώλωπες, ουρική αρθρίτιδα, έλκη, ρευματικό πόνο, αλλεργικό πυρετό, φλεγμονή, αιμορροΐδες, κολικούς και διαταραχές της περιόδου. Το γενικό όνομα, Matricaria , προέρχεται από το λατινικό matrix , που σημαίνει μήτρα, επειδή το χαμομήλι χρησιμοποιήθηκε ιστορικά για τη θεραπεία διαταραχών του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος. Οι Γερμανοί αναφέρονται στο χαμομήλι ως alles zutraut,που σημαίνει ικανός για οτιδήποτε. 

Στη σύγχρονη εποχή, το χαμομήλι λαμβάνεται κυρίως από το στόμα για να βοηθήσει με την αϋπνία, το άγχος και τις πεπτικές διαταραχές, αν και διερευνάται επίσης ως πιθανή θεραπεία για τον διαβήτη. Χρησιμοποιείται επίσης τοπικά για να κατευνάσει τις δερματικές παθήσεις και να βοηθήσει στην επούλωση των πληγών. Η έρευνα, ωστόσο, δεν είναι ισχυρή για κανένα από αυτά τα υποτιθέμενα οφέλη, επειδή το χαμομήλι δεν έχει μελετηθεί καλά στους ανθρώπους.

Μερικά από τα  οφέλη του χαμομηλιού πιθανότατα προέρχονται από το γεγονός ότι το αιθέριο έλαιο και τα εκχυλίσματα λουλουδιών που προέρχονται από το χαμομήλι. Περιέχουν περισσότερα από 120 χημικά συστατικά, πολλά από τα οποία είναι φαρμακολογικά ενεργά.

Περιλαμβάνουν χαμαζουλένιο (αντιφλεγμονώδες), βισαβολόλη (έλαιο με αντιερεθιστικές, αντιφλεγμονώδεις και αντιμικροβιακές ιδιότητες), απιγενίνη (φυτοθρεπτικό συστατικό που δρα ως ισχυρό αντιφλεγμονώδες, αντιοξειδωτικό, αντιβακτηριακό και αντιικό). και λουτεολίνη (ένα φυτοθρεπτικό συστατικό με πιθανή αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη και αντικαρκινική δράση). Είτε ως αποτέλεσμα αυτών των ενώσεων είτε άλλων, η έρευνα δείχνει ότι το χαμομήλι έχει ιδιότητες που μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των φλεγμονών, των σπασμών και του μετεωρισμού, προάγουν την ηρεμία και τον ύπνο και προστατεύουν από τα βακτήρια που προκαλούν έλκος στομάχου.

Σε τι χρησιμοποιείται το χαμομήλι;
Το χαμομήλι μπορεί να είναι περισσότερο γνωστό ως βοήθημα ύπνου, αλλά τα ισχυρότερα στοιχεία για το βότανο υποδηλώνουν ότι μπορεί να είναι χρήσιμο και για το άγχος. Ακολουθεί μια ματιά στα τρέχοντα στοιχεία.

Αυπνία
Το χαμομήλι είναι μια από τις πιο ευρέως χρησιμοποιούμενες εναλλακτικές θεραπείες για την προώθηση του ύπνου και τη θεραπεία της αϋπνίας. Ωστόσο, παρά τη φήμη του ως βότανο που διευκολύνει τον ύπνο, υπάρχουν λίγες στέρεες έρευνες που υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητά του. Είναι ενδιαφέρον, παρά το γεγονός ότι ενέκρινε τη χρήση παρασκευασμάτων λουλουδιών χαμομηλιού για πολλούς άλλους σκοπούς —συμπεριλαμβανομένων γαστρεντερικών σπασμών και βακτηριακών δερματικών παθήσεων—

το 1984, η Επιτροπή Ε, η αντίστοιχη της Γερμανίας στην Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ, δεν τουχορήγησε έγκριση για ως βοήθημα ύπνου λόγω της έλλειψης δημοσιευμένης έρευνας σε αυτόν τον τομέα.

Οι λίγες μελέτες σε ανθρώπους που έχουν διεξαχθεί είναι μικρές, έχουν σχεδιαστικά ελαττώματα (για παράδειγμα, καμία ομάδα ελέγχου) και δείχνουν ανάμεικτα αποτελέσματα. Για παράδειγμα, σε μια μελέτη του 2011, 17 άτομα με αϋπνία λάμβαναν 270 χιλιοστόγραμμα εκχυλίσματος χαμομηλιού δύο φορές την ημέρα (ποσότητα που μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με συμπυκνωμένο εκχύλισμα, όχι με τσάι) για ένα μήνα και κρατούσαν επίσης ημερολόγιο ύπνου. Όταν οι ερευνητές συνέκριναν τα ημερολόγιά τους με εκείνους που έλαβαν εικονικό φάρμακο, δεν βρήκαν σημαντική διαφορά στο πόσο γρήγορα κοιμήθηκαν οι ασθενείς ή πόσο κοιμήθηκαν.

Αντίθετα, μια μελέτη του 2017 σε 77 ηλικιωμένους σε γηροκομεία βρήκε σημαντική βελτίωση στην ποιότητα του ύπνου όταν οι συμμετέχοντες έλαβαν κάψουλες χαμομηλιού των 400 χιλιοστόγραμμα δύο φορές την ημέρα για τέσσερις εβδομάδες, σε σύγκριση με εκείνους που δεν έλαβαν καμία θεραπεία. Ομοίως, όταν οι ερευνητές σε μια μελέτη του 2016 τυχαιοποίησαν 40 γυναίκες που μόλις είχαν γεννήσει να έπιναν ένα φλιτζάνι τσάι χαμομηλιού την ημέρα για δύο εβδομάδες, σημείωσαν σημαντικά χαμηλότερο σκορ σε σύγκριση με μια ομάδα ελέγχου που δεν έπινε το τσάι όταν επρόκειτο και για τα δύο. προβλήματα ύπνου και συμπτώματα κατάθλιψης. Ωστόσο, η βελτίωση εξαφανίστηκε τέσσερις εβδομάδες αφότου οι γυναίκες σταμάτησαν να πίνουν το τσάι, υποδηλώνοντας ότι τα θετικά αποτελέσματα του χαμομηλιού περιορίζονται βραχυπρόθεσμα.

Όσο για το πώς το χαμομήλι μπορεί να βοηθήσει στην πρόκληση ύπνου, η έρευνα σε ζώα δείχνει ότι έχει τόσο ηρεμιστική όσο και αντι-αγχώδη δράση. Μια μελέτη ανέφερε ότι η απιγενίνη, ένα συστατικό του χαμομηλιού, δεσμεύεται στις ίδιες θέσεις υποδοχέων στον εγκέφαλο με τις βενζοδιαζεπίνες όπως το Valium. Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι το εκχύλισμα χαμομηλιού σε δόση 300 χιλιοστόγραμμα προκάλεσε σημαντική μείωση του χρόνου που χρειάστηκε να κοιμηθούν οι αρουραίοι, ενώ άλλη έρευνα σε ποντίκια έδειξε ότι το χαμομήλι μπορεί να παρατείνει σημαντικά τον χρόνο ύπνου που προκαλείται από φάρμακα που προκαλούν ύπνο όπως τα βαρβιτουρικά.

Ανησυχία
Έρευνες έχουν δείξει ότι το χαμομήλι έχει σημαντικά οφέλη όσον αφορά τη μείωση του άγχους και η Περιεκτική Βάση Δεδομένων Φυσικών Φαρμάκων, η οποία αξιολογεί την αποτελεσματικότητα των φυσικών θεραπειών με βάση επιστημονικά στοιχεία, λέει ότι το χαμομήλι είναι πιθανώς αποτελεσματικό για το άγχος.

Η πρώτη ελεγχόμενη κλινική δοκιμή εκχυλίσματος χαμομηλιού το 2009 διαπίστωσε ότι μπορεί να έχει μέτρια αντιαγχώδη δράση σε άτομα με ήπια έως μέτρια γενική αγχώδη διαταραχή, μια από τις πιο κοινές αγχώδεις διαταραχές. Οι συμμετέχοντες έλαβαν 200 χιλιοστόγραμμα έως 1.100 χιλιοστόγραμμα χαμομηλιού την ημέρα για οκτώ εβδομάδες. Μια μελέτη του 2016 διαπίστωσε ότι η λήψη 500 χιλιοστόγραμμα εκχυλίσματος χαμομηλιού τρεις φορές την ημέρα για 12 εβδομάδες μείωσε σημαντικά τα μέτρια έως σοβαρά συμπτώματα της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής, μιας από τις πιο κοινές αγχώδεις διαταραχές. Εκτός από την καταπραϋντική του άγχους, η έρευνα δείχνει ότι το εκχύλισμα χαμομηλιού μπορεί επίσης να έχει αντικαταθλιπτικά αποτελέσματα.

Πεπτικά προβλήματα
Προκαταρκτικές μελέτες υποδεικνύουν ότι το χαμομήλι αναστέλλει το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού , το βακτήριο που μπορεί να συμβάλει στο έλκος στομάχου. Το χαμομήλι πιστεύεται ότι είναι χρήσιμο στη μείωση των σπασμών των λείων μυών που σχετίζονται με διάφορες φλεγμονώδεις διαταραχές του γαστρεντερικού, όπως η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, αν και απαιτείται έρευνα για να επιβεβαιωθεί αυτή η χρήση.

Μια μελέτη σε ζώα από το 2014 έδειξε ότι τα εκχυλίσματα χαμομηλιού έχουν ισχυρές αντιδιαρροϊκές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες όταν χορηγούνται σε αρουραίους με δοσοεξαρτώμενο τρόπο ενάντια στη διάρροια που προκαλείται από το καστορέλαιο και τη συσσώρευση εντερικού υγρού.

Μια μελέτη του 2015 σε περισσότερους από 1.000 ασθενείς με οξεία διάρροια διαπίστωσε ότι ένα εμπορικό προϊόν που περιέχει συνδυασμό μύρου , ξυλάνθρακα καφέ και εκχυλίσματος λουλουδιών χαμομηλιού είναι καλά ανεκτό, ασφαλές και εξίσου αποτελεσματικό με τις συμβατικές θεραπείες.

Την επούλωση των πληγών
Το τοπικά εφαρμοζόμενο χαμομήλι μπορεί να επιταχύνει την επούλωση των πληγών. Μελέτες δείχνουν ότι οι ουσίες στο χαμομήλι μπορούν να σκοτώσουν ιούς και βακτήρια, συμπεριλαμβανομένου του Staphylococcus aureus, της αιτίας των λοιμώξεων από σταφυλόκοκκο, μειώνουν τη φλεγμονή και προλαμβάνουν και θεραπεύουν την ανάπτυξη ελκών.

Μια προκαταρκτική μελέτη που συνέκρινε χαμομήλι και κορτικοστεροειδή για τη θεραπεία ελκών σε δοκιμαστικούς σωλήνες και ζώα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το χαμομήλι προάγει την ταχύτερη επούλωση των πληγών: Τα ζώα που έλαβαν θεραπεία με χαμομήλι εμφάνισαν πλήρη επούλωση πληγών εννέα ημέρες πριν από τα ζώα που έλαβαν θεραπεία με κορτικοστεροειδή.

Το χαμομήλι βοήθησε στην επούλωση πληγών και στους ανθρώπους. Σε μια μικρή μελέτη που διερεύνησε την αποτελεσματικότητα ενός συνδυασμού αιθέριου ελαίου λεβάντας και χαμομηλιού σε ασθενείς με χρόνια έλκη στα πόδια, οι ερευνητές ανέφεραν ότι τέσσερις από τους πέντε ασθενείς στην ομάδα χαμομηλιού και ελαίου λεβάντας είχαν πλήρη επούλωση των πληγών με τον πέμπτο ασθενή να κάνει πρόοδο προς την ανάκαμψη. Το χαμομήλι αποδείχθηκε επίσης ανώτερο από την εφαρμογή αλοιφής υδροκορτιζόνης ενός τοις εκατό στην επούλωση δερματικών βλαβών μετά από χειρουργική επέμβαση σε άλλη μελέτη . Οι πληγές που θεραπεύονταν με την εφαρμογή κομπρέσας χαμομηλιού για μία ώρα μία φορά την ημέρα επουλώνονταν πέντε έως έξι ημέρες γρηγορότερα από εκείνες που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με υδροκορτιζόνη μία φορά την ημέρα. Ωστόσο, χρειάζονται περισσότερες μελέτες.

Εκζεμα
Το χαμομήλι χρησιμοποιείται συχνά για τη θεραπεία ήπιων δερματικών ερεθισμών, συμπεριλαμβανομένων των ηλιακών εγκαυμάτων, εξανθημάτων, πληγών, ακόμη και φλεγμονών των ματιών, αλλά η αξία του στη θεραπεία αυτών των καταστάσεων χρειάζεται περισσότερη έρευνα.

Οι τοπικές εφαρμογές του χαμομηλιού έχουν αποδειχθεί ότι είναι μέτρια αποτελεσματικές στη θεραπεία του εκζέματος . Σε μια μερικώς διπλή-τυφλή δοκιμή που πραγματοποιήθηκε ως σύγκριση μισής πλευράς, μια εμπορική κρέμα χαμομηλιού έδειξε μια ήπια υπεροχή έναντι μιας χαμηλής δόσης υδροκορτιζόνης 0,5% και μια οριακή διαφορά σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο.

Διαβήτης
Μερικές μελέτες έχουν βρει ότι το τσάι χαμομηλιού μπορεί να μειώσει το σάκχαρο στο αίμα σε άτομα με διαβήτη. Σε μια μελέτη , 64 συμμετέχοντες που κατανάλωναν τσάι χαμομηλιού τρεις φορές την ημέρα μετά τα γεύματα για οκτώ εβδομάδες είδαν μια στατιστικά σημαντική μείωση στους δείκτες για διαβήτη καθώς και στη συνολική χοληστερόλη σε σύγκριση με άτομα που έπιναν νερό. Επέδειξε επίσης κάποια δράση κατά της παχυσαρκίας. Ενώ το χαμομήλι μπορεί να είναι ένα χρήσιμο συμπλήρωμα στις υπάρχουσες θεραπείες, οι ερευνητές σημείωσαν ότι απαιτούνται μεγαλύτερες μελέτες για την αξιολόγηση της χρησιμότητας του χαμομηλιού στη διαχείριση του διαβήτη.

Στοματική υγιεινή
Μερικές προκαταρκτικές μελέτες που αξιολόγησαν την αποτελεσματικότητα του στοματικού διαλύματος χαμομηλιού διαπίστωσαν ότι μείωσε σημαντικά την ουλίτιδα και την πλάκα σε σύγκριση με τους ελέγχους, πιθανώς λόγω των αντιμικροβιακών και αντιφλεγμονωδών δράσεών του.

Επιλογή και Προετοιμασία

Οι ανθισμένες κορυφές του φυτού χαμομηλιού χρησιμοποιούνται για την παρασκευή τσαγιού, υγρών εκχυλισμάτων, καψουλών ή δισκίων. Το βότανο μπορεί επίσης να εφαρμοστεί στο δέρμα ως κρέμα ή αλοιφή ή να χρησιμοποιηθεί ως στοματικό διάλυμα.

Για να φτιάξετε τσάι, ρίξτε ένα γεμάτο κουταλάκι του γλυκού άνθη χαμομηλιού σε δύο τρίτα ενός φλιτζανιού βραστό νερό για πέντε έως 10 λεπτά πριν το στραγγίσετε. Μπορείτε επίσης να αγοράσετε τσάγια του εμπορίου. Το χαμομήλι διατίθεται και σε κάψουλες.

Ως γαργάρα ή στοματικό ξέβγαλμα, ετοιμάστε το ως τσάι και μετά αφήστε το να κρυώσει. Κάντε γαργάρες όσο συχνά θέλετε. Μπορείτε επίσης να κάνετε μια στοματική έκπλυση με 10 έως 15 σταγόνες υγρού εκχυλίσματος γερμανικού χαμομηλιού (γνωστό και ως βάμμα ) σε 100 χιλιοστόλιτρα ζεστού νερού.

Δεν υπάρχει τυπική δοσολογία χαμομηλιού. Οι δόσεις που χρησιμοποιούνται στις μελέτες ποικίλλουν. Για παράδειγμα, κάψουλες που περιέχουν 220 έως 1100 χιλιοστόγραμμα εκχυλίσματος γερμανικού χαμομηλιού λαμβάνονται καθημερινά για οκτώ εβδομάδες για να βοηθήσουν στην ανακούφιση του άγχους.

Πιθανές Παρενέργειες
Το χαμομήλι είναι μέρος της ίδιας οικογένειας φυτών με το αμβροσία και το χρυσάνθεμο, επομένως τα άτομα με αλλεργίες σε αυτά τα φυτά μπορεί να αντιδράσουν – μερικές φορές σοβαρά – όταν χρησιμοποιούν το χαμομήλι είτε εσωτερικά είτε τοπικά. Αν και οι αντιδράσεις είναι πιο συχνές με το ρωμαϊκό χαμομήλι, καλέστε τον γιατρό σας εάν εμφανίσετε εμετό, ερεθισμό του δέρματος ή αλλεργικές αντιδράσεις (σφίξιμο στο στήθος, συριγμός, κνίδωση, εξάνθημα, κνησμός) μετά τη χρήση χαμομηλιού.

Αντενδείξεις
Το χαμομήλι περιέχει κουμαρίνη, μια φυσική ένωση με αντιπηκτική ή αραίωση του αίματος. Δεν πρέπει να συνδυάζεται με Coumadin (βαρφαρίνη) ή άλλα φάρμακα ή συμπληρώματα που έχουν το ίδιο αποτέλεσμα ή να χρησιμοποιούνται από άτομα με αιμορραγικές διαταραχές χωρίς την επίβλεψη ιατρού.

Σε έρευνα, εχει αναφερθεί μια μεμονωμένη περίπτωση  70χρονης γυναίκας που εμφάνισε σοβαρή εσωτερική αιμορραγία αφού ήπιε τέσσερα έως πέντε φλιτζάνια τσάι χαμομηλιού για πονόλαιμο και χρησιμοποίησε μια λοσιόν δέρματος με βάση το χαμομήλι τέσσερις έως πέντε φορές την ημέρα. Η γυναίκα νοσηλευόταν με το φάρμακο βαρφαρίνη για καρδιακή πάθηση. Πιστεύεται ότι το τσάι χαμομηλιού (και πιθανώς η λοσιόν) έδρασε συνεργικά με τη βαρφαρίνη για να προκαλέσει αιμορραγία.

Λόγω ανησυχιών για αιμορραγία, το χαμομήλι δεν πρέπει να χρησιμοποιείται δύο εβδομάδες πριν ή μετά απά επέμβαση.

Το γερμανικό χαμομήλι μπορεί να δρα σαν οιστρογόνα στο σώμα. Εάν έχετε κάποια πάθηση που μπορεί να επιδεινωθεί από την έκθεση σε οιστρογόνα, συμπεριλαμβανομένων των ορμονοευαίσθητων καταστάσεων όπως ο καρκίνος του μαστού, ο καρκίνος της μήτρας, ο καρκίνος των ωοθηκών, η ενδομητρίωση ή τα ινομυώματα της μήτρας, μην το χρησιμοποιήσετε χωρίς να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.

Χαμομήλι και ομορφιά στο δέρμα.

Τα οφέλη του χαμομηλιού για το δέρμα
Οι Δρ Ζάιχνερ και  Ένγκελμαν προβάλλουν και οι δύο το χαμομήλι για την ικανότητά του να ηρεμεί και να καταπραΰνει το δέρμα, εκτός από τη μείωση της ερυθρότητας, των κηλίδων και των σημαδιών γήρανσης.

Ανακουφίζει την ερυθρότητα: “Το χαμομήλι καταπραΰνει την ερυθρότητα λόγω των αντιφλεγμονωδών ιδιοτήτων του. Η ερυθρότητα είναι μια παρενέργεια της υποκείμενης φλεγμονής. Εάν ένα συστατικό είναι αντιφλεγμονώδες, το δέρμα γίνεται λιγότερο κόκκινο και λιγότερο ερεθισμένο”, εξηγεί ο Δρ. Ένγκελμαν.

Καταπραΰνει το ευαίσθητο δέρμα: “Υπάρχει βασική επιστημονική έρευνα που δείχνει ότι το χαμομήλι βοηθά στον αποκλεισμό τους τις προσταγλανδίνες, που ευθύνονται για τη φλεγμονή. Αυτό κάνει το χαμομήλι εξαιρετικό συστατικό για άτομα που έχουν ευαίσθητο δέρμα, καθώς και φλεγμονώδεις καταστάσεις όπως η ροδόχρου ακμή. », λέει ο Δρ Ζάιχνερ.

Ανακουφίζει από τη φλεγμονή: “Επειδή το χαμομήλι έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, βοηθά στην προστασία από τη μακροπρόθεσμη και βραχυπρόθεσμη φλεγμονή του δέρματος. Συγκεκριμένα στην περίπτωση των ηλιακών εγκαυμάτων, βοηθά στη μείωση της βλάβης του DNA που προκαλείται από την υπερβολική έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία. Αυτό αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μια κρύα κομπρέσα από βρασμένο τσάι χαμομηλιού που τοποθετείται στο ηλιακό έγκαυμα μπορεί να βοηθήσει στην ταχύτερη ανάρρωση», προσθέτει ο Δρ Ένγκελμαν.

Μειώνει τα σημάδια γήρανσης: Το χαμομήλι χρησιμοποιείται εδώ και πολύ καιρό για ιατρικούς σκοπούς χάρη στην αφθονία του σε φλαβονοειδή και φυτοχημικά. Αυτά τα θρεπτικά συστατικά είναι γνωστό ότι καταπολεμούν τις επιβλαβείς ελεύθερες ρίζες και επιταχύνουν την αναγέννηση των κυττάρων, βελτιώνοντας έτσι την εμφάνιση των λεπτών γραμμών, των ρυτίδων και των ουλών. 

Παρενέργειες του χαμομηλιού
Το χαμομήλι δεν έχει γνωστές παρενέργειες στην εφαρμογή του ως καλλυντικό.

Πως να το χρησιμοποιήσεις
Από τα καθαριστικά μέχρι τους ορούς, το χαμομήλι βρίσκεται στις λίστες συστατικών μιας ποικιλίας διαφορετικών τύπων προϊόντων περιποίησης δέρματος. Αυτό το βότανο λειτουργεί παράλληλα με άλλα συστατικά για την αντιμετώπιση πολλών προβλημάτων περιποίησης της επιδερμίδας, όπως η ερυθρότητα και οι λεπτές γραμμές. Όσοι έχουν ευαίσθητο δέρμα και αναζητούν να ηρεμήσουν τον ερεθισμό θα επωφεληθούν ιδιαίτερα αν προσθέσουν ένα προϊόν με χαμομήλι στη ρουτίνα τους.

www.byrdie.com

Έλαιο στρουθοκάμηλου (σβήσιμο ρυτίδων λαιμού)

www.pexels.com

Μοιραστείτε τα θέματα μας με τους φίλους σας. Γίνετε φίλοι μας και μπείτε στην κοινότητα μας♥

Ενημερώνετε πάντα τον γιατρό σας.