Η κετογονική δίαιτα είναι μια δίαιτα που προκαλεί αντιδράσεις στο σώμα παρόμοιες με αυτές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της νηστείας. Αυτός είναι ένας τύπος ακραίας δίαιτας χαμηλών υδατανθράκων που αναπτύχθηκε για πρώτη φορά το 1921 λόγω της ικανότητας αυτού του τύπου δίαιτας να μειώνει ή να καταστέλλει τις επιληπτικές κρίσεις . Καθώς αναπτύχθηκαν νέα φάρμακα για τη θεραπεία των επιληπτικών κρίσεων , η κετογονική δίαιτα έγινε λιγότερο δημοφιλής ως τρόπος αντιμετώπισης των διαταραχών των επιληπτικών κρίσεων. 

Είναι μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες, υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά που περιλαμβάνει ακραία μείωση της κατανάλωσης υδατανθράκων και την αντικατάστασή τους με λίπος, μέχρι συγκέντρωσης 70%-80% των θερμίδων από λίπος. Δεν υπάρχει μία τυπική κετογονική δίαιτα και διαφορετικές αναλογίες θρεπτικών συστατικών έχουν χρησιμοποιηθεί στις λεγόμενες κετοδίαιτες. Όλα έχουν κοινό χαρακτηριστικό τη μείωση των υδατανθράκων και την αύξηση του λίπους μαζί με μια μέτρια ποσότητα πρωτεΐνης.

Η μείωση των υδατανθράκων στερεί από τον οργανισμό τη γλυκόζη και προκαλεί μια μεταβολική κατάσταση γνωστή ως κέτωση, λόγω της συσσώρευσης μορίων γνωστών ως κετόνων στην κυκλοφορία του αίματος. Οι κετόνες αποτελούνται από ακετοξικό, ακετόνη και β-υδροξυβουτυρικό και σχηματίζονται στο ήπαρ από λιπαρά οξέα μακράς και μέσης αλυσίδας όταν το σώμα καίει το αποθηκευμένο λίπος για ενέργεια μετά την εξάντληση της γλυκόζης ή σε καταστάσεις όπου υπάρχει ανεπαρκής ινσουλίνη για τη γλυκόζη. να χρησιμοποιηθεί ως ενέργεια. Εκτός από τις διαταραχές επιληπτικών κρίσεων , οι κετογονικές δίαιτες έχουν δοκιμαστεί στη διαχείριση ορισμένων ατόμων με άλλες παθήσεις όπως ο διαβήτης , ο καρκίνος , το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και η νόσος του Αλτσχάιμερ .

Επιπλέον, η «κετοδίαιτα» έχει κερδίσει την προσοχή ως πιθανό εργαλείο απώλειας βάρους . Οι υποστηρικτές της υποστηρίζουν ότι μια προσεκτικά ελεγχόμενη κετογονική δίαιτα μπορεί να αποφύγει τους κινδύνους της κετοξέωσης και να είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος απώλειας βάρους .

Τι είναι η κέτωση;
Η κέτωση είναι η συσσώρευση κετονικών σωμάτων ή κετονών στο αίμα. Η κέτωση εμφανίζεται σε υγιή άτομα κατά τη διάρκεια της νηστείας και της έντονης άσκησης . Σε περίσσεια, οι κετόνες του αίματος μπορούν να παράγουν ένα τοξικό επίπεδο οξέος στο αίμα, που αναφέρεται ως κετοξέωση .

Η κετοξέωση είναι μια γνωστή και απειλητική για τη ζωή επιπλοκή του διαβήτη τύπου 1 και έχει εμφανιστείσε ορισμένες περιπτώσεις σε υγιείς οι οποίοι τρώνε μια διατροφή πολύ χαμηλή σε υδατάνθρακες.

Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι κετογονικής δίαιτας;
Δεδομένου ότι η κέτωση μπορεί να επιτευχθεί με διάφορους τρόπους, υπάρχουν διάφοροι τύποι κετογονικής δίαιτας:

Πώς το σώμα σας χάνει βάρος στην κέτωση;
Η κέτωση εμφανίζεται όταν το σώμα σας δεν έχει αρκετά σάκχαρα για να κάψει για ενέργεια, επομένως καίει λίπη, οδηγώντας σε απώλεια βάρους . Αυτή είναι η αρχή πίσω από τη δίαιτα κετο.

Κανονικά, το σώμα σας χρησιμοποιεί υδατάνθρακες από τα τρόφιμα που τρώτε ή από το γλυκογόνο (υδατάνθρακες που αποθηκεύονται στο συκώτι ) ως προτιμώμενη πηγή ενέργειας. Όταν τρώτε λιγότερους υδατάνθρακες, το σώμα σας δεν μπορεί να παράγει γλυκογόνο και έτσι στρέφεται σε λίπη για ενέργεια. Το συκώτι σας διασπά τα λίπη σε ουσίες που ονομάζονται κετόνες, οι οποίες είναι υποπροϊόντα του μεταβολισμού του λίπους. Η γλυκόζη είναι η κύρια πηγή ενέργειας για τον εγκέφαλό σας. Επομένως, όταν ακολουθείτε μια δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες, ένα μεγαλύτερο μέρος του εγκεφάλου σας θα χρησιμοποιήσει κετόνες και για ενέργεια.

Η υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά της κετο δίαιτας σας κάνει να αισθάνεστε χορτάτοι όλη την ημέρα, βοηθώντας σας να μειώσετε τη συνολική διατροφή σας. Μακροπρόθεσμα, μια κετογονική δίαιτα καταστέλλει την όρεξή σας, γεγονός που σας κάνει να καταναλώνετε λιγότερες θερμίδες.

Πόσος χρόνος χρειάζεται για να χάσετε βάρος στην κέτωση;
Μπορεί να χρειαστούν 2-4 ημέρες ή και περισσότερο για να αρχίσετε να χάνετε βάρος στην κέτωση, αν και ο ρυθμός απώλειας βάρους εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως ο μεταβολισμός σας, η πρόσληψη υδατανθράκων-πρωτεϊνών-λίπους, το επίπεδο φυσικής κατάστασης και πόσο αυστηρά ακολουθείτε τη δίαιτα.

Πόσοι υδατάνθρακες θα διαταράξουν την κέτωση;
Οι περισσότερες οδηγίες για την κετογονική δίαιτα συνιστούν τον περιορισμό της συνολικής πρόσληψης υδατανθράκων στα 15-30 γραμμάρια ή στο 5%-10% της συνολικής πρόσληψης θερμίδων την ημέρα. Η κατανάλωση περισσότερων από 50 γραμμαρίων υδατανθράκων μπορεί να διαταράξει την κέτωση.

Τα 11 κορυφαία σημάδια ότι είστε σε κέτωση
Τα ακόλουθα 11 σημεία και συμπτώματα δείχνουν ότι το σώμα βρίσκεται σε κέτωση:

Αίσθημα κόπωσης ή κόπωσης (συνήθως βραχυπρόθεσμα)
Κακή αναπνοή
Ξερό στόμα
Αυξημένη δίψα

Μειωμένη ούρηση
Αλλαγή στις κινήσεις του εντέρου ( διάρροια ή δυσκοιλιότητα )
Μειωμένη όρεξη

Μειωμένη πείνα
Απώλεια βάρους
Εμφάνιση συμπτωμάτων γρίπης , όπως πονοκέφαλο και ναυτία
Αυπνία

Μπορείτε να καταλάβετε από τα ούρα σας εάν είστε σε κέτωση;
Μπορείτε να καταλάβετε από τα ούρα σας ότι βρίσκεστε σε κέτωση χρησιμοποιώντας κιτ δοκιμών κετόνης ούρων χωρίς ιατρική συνταγή.

Αν και ο πιο ακριβής τρόπος για να ελέγξετε εάν βρίσκεστε σε κέτωση είναι να ελέγχετε το αίμα σας, οι εξετάσεις αίματος είναι ακριβές και μη ρεαλιστικές να γίνονται τακτικά. Οι ταινίες εξέτασης κετόνης ούρων είναι μακράν η φθηνότερη και πιο βολική μέθοδος.

Ποιες είναι οι τροφές που πρέπει να αποφεύγετε με την κετογονική δίαιτα;
Δεδομένου ότι η δίαιτα κετο είναι ένα πρόγραμμα διατροφής με χαμηλούς υδατάνθρακες, τα τρόφιμα που πρέπει να αποφεύγονται με την κετογονική δίαιτα περιλαμβάνουν όλες τις πηγές υδατανθράκων, συμπεριλαμβανομένων τόσο των επεξεργασμένων όσο και των μη επεξεργασμένων προϊόντων. 

Τα τρόφιμα που πρέπει να αποφεύγετε περιλαμβάνουν:

Όλα τα ψωμιά και τα δημητριακά
Ζυμαρικά
Μπισκότα και αρτοσκευάσματα
Ρύζι
Επεξεργασμένα τρόφιμα (κονσέρβες σούπες, όλα τα επιδόρπια και όλα τα είδη καραμέλας)
Αμυλούχα λαχανικά όπως καλαμπόκι και πατάτες
Τα φρούτα και οι χυμοί τους

Αν και το αλκοόλ δεν απαγορεύεται σε μια δίαιτα κετο, αυτό δεν σημαίνει ότι μπορείτε να απολαύσετε όσο θέλετε. Ακόμη και τα αλκοολούχα ποτά φιλικά προς την κετο ή με χαμηλούς υδατάνθρακες περιέχουν σχεδόν 7 θερμίδες ανά γραμμάριο. Πρέπει ακόμα να λάβετε υπόψη αυτές τις θερμίδες κατά τον προγραμματισμό των γευμάτων κετο, ώστε να μην καταστρέψετε τη διατροφή σας. Η βότκα και μερικές ειδικά παρασκευασμένες ελαφριές μπίρες «χαμηλών υδατανθράκων» χρησιμοποιούνται σε πολύ μέτριες ποσότητες και μόνο περιστασιακά μπορεί να μην καταστρέψουν τη δίαιτά σας με κετο.

Ποιες τροφές περιλαμβάνονται στην κετογονική δίαιτα;
Ηκετογονική δίαιτα περιλαμβάνει τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και πρωτεΐνες και περιορίζει τους υδατάνθρακες. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει καμία εγκεκριμένη κετογονική δίαιτα, οι συνιστώμενες τροφές και τα προγράμματα γευμάτων ενδέχεται να διαφέρουν.

Τροφές που πρέπει να τρώτε ανά πάσα στιγμή
Κατηγορία Τρόφιμα
Υγιή Λίπη
Βούτυρο που τρέφεται με χόρτο
Γκι
Λάδι καρύδας
Λάδι MCT
Εξτρα παρθένο ελαιόλαδο
Λινάρι, chia και έλαιο κάνναβης
Πρωτεΐνες
Κρέας που τρέφεται με χόρτο όπως βοδινό, αρνί, κατσίκι, μοσχαρίσιο κρέας και ελάφι
Βιολογικά πουλερικά όπως γαλοπούλα, κοτόπουλο, ορτύκια, φασιανός, κότα, χήνα και πάπια
Κρέατα οργάνων ελεύθερης βοσκής όπως συκώτι
Αυγά χωρίς κλουβί, συμπεριλαμβανομένων των κρόκων αυγών
Άγρια ψάρια, όπως τόνος, πέστροφα, γαύρος, λαβράκι, σκουμπρί, σολομός και σαρδέλες
Μη αμυλούχα λαχανικά
Φυλλώδη πράσινα όπως πικραλίδα, τεύτλα, κολάρδα, μουστάρδα, γογγύλι, ρόκα, μπρόκολο, αντίδι, εσκαρόλ, μάραθο, ραντίτσιο, ρομαν, οξαλίδα, σπανάκι, λάχανο και τσουρέκι

Σταυρανθή λαχανικά όπως μπρόκολο, λάχανο, λαχανάκια Βρυξελλών και κουνουπίδι
Σέλινο, αγγούρια, κολοκυθάκια, σχοινόπρασο, πράσα και ελιές

Φρέσκα βότανα
Λαχανικά με ελαφρώς υψηλότερους υδατάνθρακες όπως σπαράγγια, μανιτάρια, βλαστάρια μπαμπού, φύτρα φασολιών, πιπεριές, μπιζέλια ζάχαρης, κάστανα νερού, ραπανάκια, jicama, πράσινα φασόλια και ντομάτες
Φρούτα με βάση το λίπος
Αβοκάντο
Τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση
Κεφίρ, γιαούρτι, ξινολάχανο, kimchi, natto, miso και kvass
Ξηροί καρποί και σπόροι

Βούτυρο ξηρών καρπών και βούτυρο σπόρων
Σπόροι Chia και λιναρόσποροι
Αμύγδαλα, καρύδια, κάσιους, ηλιόσποροι, φιστίκια, κάστανα και σπόροι κολοκύθας
Αναψυκτικά
Νερό
Ζωμός οστών

Πρέπει οι άνθρωποι να λαμβάνουν συμπληρώματα ενώ βρίσκονται σε κετογονική δίαιτα;
Η δίαιτα κετο είναι ένα περιοριστικό διατροφικό πρότυπο που περιλαμβάνει την αποφυγή διαφόρων ομάδων θρεπτικών τροφών, συμπεριλαμβανομένων των φρούτων, των δημητριακών ολικής αλέσεως και των οσπρίων. Δεδομένου ότι οι διατροφικές ελλείψεις αποτελούν παράγοντα κινδύνου σε οποιοδήποτε πρόγραμμα κετογονικής δίαιτας, είναι σημαντικό να συνεργαστείτε με έναν διαιτολόγο.

Μερικά από τα συμπληρώματα διατροφής που μπορεί να χρειαστούν ενώ βρίσκεστε σε δίαιτα κετο περιλαμβάνουν:

Ινα
Ασβέστιο
Μαγνήσιο
Σελήνιο
Κάλιο
Νάτριο
Βιταμίνες Β, C και Κ
Φολικό οξύ
Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα

Πώς θα φτιάξετε τις καλύτερες ελιές στο σπίτι